Pandemische angst
Twee dagen geleden bezocht ik in een dienst op de huisartsenpost een waarschijnlijk Corona besmette vrouw. Met mijn ‘persoonlijke beschermingsmiddelen’ onherkenbaar vermomd belde ik in het schemer aan. Haar man liet me binnen. Ik onderzocht haar en wilde mijn bevindingen bespreken. Dat lukte niet goed doordat hij dreigende taal tegen mij begon te uiten.
Hij sprak me aan met jullie. Jullie, dat waren de dokters en de regering. Ik hoorde daarbij. Wij deden niks, wij beschermden mensen niet, wij informeerden mensen niet, wij lieten alles maar gebeuren. Hij had thuisquarantaine en dreigde de straat op te gaan en allemaal mensen te gaan besmetten. Ik voelde even boosheid, direct erna angst en verdriet: ik kon hem niet bereiken. Hij was bang en alleen. Hij kreeg dingen voorgeschoteld, waar hij niets mee kon.
Nu was zijn vrouw ziek en stond er een alien in zijn woonkamer.
Het lukte me niet contact met hem te maken. Het besef dat hij via social media met heel andere dingen gespamd werd dan ik, drong hard tot mij door.
Als we in de greep van angst komen, gaat ons dakje eraf en blijft ons reptielenbrein over. We verliezen ons vermogen tot creativiteit, onze humor, ons vermogen tot compassie met een ander, het vermogen om vanuit een ander perspectief te kijken. Als we in staat zijn om onze angst te herkennen, te erkennen, ruimte te geven, maar ons er niet door te laten overmeesteren, kunnen we gebruik blijven maken van al onze eigenschappen die ons de beste kans geven om te verbinden, juiste actie te ondernemen, te overleven, samen te werken.
Als we minder in verbinding zijn worden wij mensen, gemaakt voor verbinding, angstiger. Als we angstig zijn, hebben we de neiging verbinding te verbreken met mensen die wat verder van ons af staan. De anderen.
Een pandemie, juist door de noodzaak tot fysieke afstand, heeft de neiging deze vicieuze cirkel van angst en verbreken van verbinding aan te zwengelen. Eenzaamheid en angst vormen nu het grootste gevaar. Het kan samenlevingen, democratieën, onderuit halen.
Ik hoorde een verhaal over vluchtelingen die met boten in slecht weer terecht kwamen. Als er op zo’n boot bij iedereen paniek was, was iedereen verloren. Als er maar één iemand was die helder en bewust kon blijven, kwam iedereen veilig aan. Eén iemand kan kalmte en wijsheid verspreiden.
Dus juist nu is het belangrijk om ons actief in te zetten voor verbinding. En veel mensen lijken daarvan gelukkig doordrongen. Het is belangrijk dat we daaraan vasthouden, dat we daarin allemaal onze taak oppakken. Door expres contact te zoeken met mensen via andere wegen dan fysiek contact. Door onze betrokkenheid te tonen, bijvoorbeeld zoals velen van ons in de zorg doen, door contact te maken met mensen die eenzaam of kwetsbaar zijn, door mooie initiatieven te ontwikkelen. Door de goedheid te vieren die we zien. Door de mooie dingen die we zien en horen te verspreiden.
Liefdevolle aandacht is ook besmettelijk.