Zaterdag was ik naar een concert van Rachel Croft. Nooit van gehoord. Het was een kadootje van dierbare vrienden. Op een plek waar ik nooit was geweest: Podium Pingjum. Heel klein in een prachtig gerestaureerde oude bewaarschool met een heerlijke akoestiek.

Waarom deze blog?

Ik was geraakt door deze uitzonderlijk goede zangeres. Zo divers, zo muzikaal. In de intimiteit van de kleine zaal met misschien 30 man publiek. We zaten op haar lip. Zij met een krukje en haar gitaar en wat kaarsen op 3 meter afstand.

Als ze praatte was ze geestig en ad rem. Als ze zong en zichzelf begeleidde op gitaar was ze nog veel meer: ik hoorde zoveel verschillende invloeden. De hele vrouwelijke vocale geschiedenis leek langs te komen. Ontzettend gemakkelijk zong ze. Maar wat zo boeiend was, was de spannende balans tussen haar kracht, soms bijna dreigend en Kovac-achtig laag zingend, dan weer Joni Mitchell-achtig hoog, en haar fragiliteit: ze was zo ongefilterd uit haar hart aan het zingen! Het kwam recht mijn hart in.

Alles was er. Tot ze ineens vergat hoe ze zichzelf moest begeleiden. Het was even helemaal weg. Ze zei er zelf over: ‘Ik speel dit nummer al jaren bijna iedere dag. En nu denk ik er over na en weet ik het niet meer.’

Dat is precies wat ons allemaal soms gebeurt: we hebben de vaardigheden in huis om iets te doen, maar soms kunnen we er ineens niet meer over beschikken. Een deel van ons brein wordt even ‘gekaapt’ en weg is je kennis, je zelfvertrouwen of je vaardigheid. Je staat even met lege handen.

Rachel Croft bleef rustig, verwonderde zich, maakte een grapje en pakte het weer op.

Het gebeurt ons vooral op momenten dat de spanning oploopt, bijvoorbeeld in een gesprek met iemand met wie we het moeilijk hebben. Of na iets ingrijpends, bijvoorbeeld als we een klacht hebben gekregen. Het is een range van even niet zo handig reageren tot volledig de kluts kwijt zijn en twijfelen aan jezelf, je kwaliteit of je geschiktheid voor het vak.

Hoe komen we terug? Hoe herpakken we ons, zoals Rachel Croft deed? Vaak doen we dat heel gemakkelijk en ongemerkt. Hóe doen we dat? En op momenten dat ons dat niet ‘vanzelf’ lukt, zijn er strategieën die ons helpen om weer bij onze kennis, onze vaardigheden, ons hele zelf te komen? Ja, gelukkig wel. En de kern is: eerst waar willen hebben dat het je overkomt, dat het even zo is en dat we allemaal kwetsbaar zijn. Niemand in de zaal in Pingjum heeft zich geërgerd, volgens mij. Het was prachtig, in alle imperfectie.

Overigens luisterde ik de volgende dag naar haar op Spotify. Ik was diep teleurgesteld. Alle kwetsbaarheid was er af. Ze zong prachtig en virtuoos, maar de muziek vond ik voorspelbaar en saai. Er was niets over van de magie van het concert. Geen spanningsveld, geen rafelige eindjes die het leven zo boeiend maken.